De Omgevingswet, sinds 1 januari 2024 van kracht, vereenvoudigt vergunningprocedures, maar roept ook vragen op over de aanpak van milieucriminaliteit, waarbij effectieve handhaving en technologische innovaties cruciaal zijn om misbruik te voorkomen.
De Omgevingswet brengt een vereenvoudiging van regelgeving en snellere vergunningprocedures, wat zowel voordelen als risico’s met zich meebrengt. Criminelen kunnen zwakke plekken in het systeem benutten, vooral in sectoren zoals afvalverwerking en bouw. Effectieve handhaving en technologische innovaties zijn daarom cruciaal om milieucriminaliteit tegen te gaan.
De Omgevingswet, sinds 1 januari 2024 van kracht, brengt een ingrijpende verandering in het omgevingsrecht. Door onder meer bestaande regels over ruimtelijke ordening, milieu en natuur samen te voegen in één integraal kader, streeft de wet naar eenvoud en efficiëntie, bijvoorbeeld bij vergunningverlening. Hoewel dit veel voordelen biedt, roept de nieuwe wet ook belangrijke vragen op over de impact op de aanpak van milieucriminaliteit.
Milieucriminaliteit: een groeiend probleem
In Nederland kent milieucriminaliteit uiteenlopende vormen, van illegale afvaldumping en emissiefraude tot illegale ontbossing. Deze praktijken worden steeds vaker aangestuurd door georganiseerde criminele netwerken die legale bedrijfsstructuren gebruiken om hun activiteiten te verhullen. Dit schaadt niet alleen de natuur en volksgezondheid, maar ook het vertrouwen in wetgeving en handhaving.
Vergunningverlening onder de Omgevingswet
Eén van de doelen van de Omgevingswet is – samengevat – het sneller doorlopen van (vergunning-)procedures, wat kortere doorlooptijden en minder administratieve lasten zou moeten opleveren. Dit is gunstig voor bedrijven, maar kan ook risico’s met zich meebrengen. Minder complexe procedures (bijvoorbeeld door het achterwege laten van een BIBOB-toets ex art. 5.31 Omgevingswet) kunnen criminelen kansen bieden om zwakke plekken in het systeem te benutten. Strengere controles tijdens en na de vergunningverlening zijn essentieel om fraude en misbruik te voorkomen, vooral in risicosectoren zoals afvalverwerking en bouw.
De rol van technologie
Technologische innovaties zoals big data-analyse en kunstmatige intelligentie bieden mogelijkheden om vergunningen effectiever te toetsen. Deze tools kunnen helpen verdachte transacties of risicovolle gebieden sneller te identificeren. Toch moet er een balans worden gevonden tussen de toepassing van deze technologieën en het waarborgen van privacy en informatiebeveiliging.
De bijdrage van KokxDeVoogd
KokxDeVoogd ondersteunt overheden bij het effectief benutten van de mogelijkheden van de Omgevingswet. Met strategisch advies over vergunningverlening en innovatieve oplossingen versterken wij de slagkracht van overheden in de strijd tegen milieucriminaliteit.
